Non-dualiteit kun je alleen maar direct ervaren. Bij een eerste kennismaking met dit begrip is dat het belangrijkste kenmerk. Je kunt non-dualiteit niet begrijpen. Je kunt wel beredeneren wat het is. Dat gaat als volgt.
Stel je voor dat alles er altijd geweest is, dat er geen begin is aan de wereld, aan de kosmos. Alles is er gewoon altijd geweest. Dat brengt ons bij het begrip eeuwigheid, want als het er altijd geweest is, kan het ook altijd blijven in een of andere vorm. Dat wat er is kan niet zomaar overgaan in ‘niets’. Eeuwigheid gaat ons verstand te boven. Iets dat er is zonder begin en zonder eind.
Nu kun je ook zeggen, alles is er niet altijd geweest, het komt ergens vandaan. Het is ontstaan of gemaakt. Er is een kracht die de wereld gemaakt heeft, ooit lang geleden. Je kunt dit een scheppende kracht noemen, of je kunt het god noemen of het een andere naam geven, dat maakt niet uit. Sommigen denken dat de oerknal het begin is geweest, maar dan rijst de vraag hoe die dan in gang is gezet. Wat was er vóór de oerknal? We zitten dus met een paradox die niet te begrijpen is: ofwel alles is er altijd geweest ofwel het is gemaakt uit niets. In het eerste geval doet zich het probleem voor dat we zullen moeten accepteren dat er zoiets is als eeuwigheid, die we niet kunnen bevatten. In het tweede geval zullen we moeten accepteren dat er iets uit niets is ontstaan of geschapen. Met andere woorden, we worden geconfronteerd met twee onbegrijpelijke realiteiten: ‘niets’ en ‘eeuwigheid’. Zowel ‘niets’ als ‘eeuwigheid’ hebben geen begin en geen eind. Zowel ‘niets’ als ‘eeuwigheid’ zijn non-duaal.
Wij zelf zijn wel duale wezens en we hebben een begin en een eind, zowel in de ruimte als in de tijd; ons lichaam is begrensd en ons leven is eindig. Het leven komt tot uiting in ons lichaam. Zodra we ons lichaam niet meer hebben, zeggen we dan ook dat we niet meer leven. Hoe komt het nu dat zoiets als ‘leven’ in ons lichaam komt? Hoe kan leven en materie aan elkaar gekoppeld worden? Waar blijft dat leven als we doodgaan? De vraag waar leven vandaan komt, is van dezelfde orde als de boven gestelde vragen. Ofwel leven is er altijd geweest en van generatie op generatie doorgegeven in de planten- dieren- en mensenwereld, ofwel het komt ergens vandaan en dan is het dus ontstaan uit iets dat zelf ‘niet-leven’ is. Leven heeft dus een non-duale kern in zich. Dit wordt tot uitdrukking gebracht in zinnen als: god is in alles, in alles is een ‘goddelijke vonk’, de scheppingskracht is in alles aanwezig dat deel uitmaakt van de schepping.
Zolang er mondelinge en schriftelijke overlevering bestaat, zijn er meldingen van mensen die directe evaringen beschrijven van deze aan alles ten grondslag liggende eenheid. Mystici uit alle tijden hebben onafhankelijk van elkaar directe ervaring van het Goddelijke, de Eenheid, de Waarheid, beschreven. De psycholoog Abraham Maslow heeft deze ervaringen peak experiences, piekervaringen genoemd, ‘...bijzonder vreugdevolle en opwindende momenten in het leven waar gevoelens van intens geluk en welbevinden, verwondering en ontzag deel van uitmaken, mogelijk vergezeld gaande van de gewaarwording van een transcendente eenheid of kennis van een hogere waarheid (alsof de wereld vanuit een ander, vaak zeer diep gevoeld en ontzagwekkend perspectief beschouwd wordt). Deze ervaringen komen meestal plotseling en worden vaak opgewekt door diepe meditatie, intense gevoelens van liefde, beleving van grote kunst of muziek, of de overweldigende schoonheid van de natuur.’
Iedereen heeft in zijn leven wel eens kortere of langere eenheids-ervaringen gehad, diepe ontroering die we hebben wanneer we een spelend kind gadeslaan, of nog sterker, wanneer we een pasgeboren kind in onze armen houden. Een diep beleven van het mysterie van het leven zelf, het onbegrijpelijke van het leven zelf ervaren. Momenten van diepe compassie, van opgaan in de natuur, opgaan in een creatief proces als schilderen of musiceren. Op zulke momenten maak je contact met de non-dualiteit, je gaat erin op, je vergeet jezelf en de tijd staat stil.
In vele culturen zijn mystieke scholen tot ontwikkeling gekomen die methoden ontwikkelden om methodisch te leren deze eenheidservaring in te gaan. Een van deze scholen is de kabbalistiek, die naast meditatie- en concentratietechnieken ook een model heeft ontwikkeld om inzicht te krijgen in het mysterie van de schepping. Zoals we al zagen is het non-duale karakter van de schepping niet verstandelijk te begrijpen. De kabbalisten hebben in de loop van de eeuwen een model uitgewerkt dat niet op denken, maar op symboliek berust. Mensen hebben een diepgeworteld gevoel voor symboliek en rituelen, dat het mogelijk maakt delen van de werkelijkheid te ervaren die met het denkende verstand onbereikbaar zijn. Symboliek en rituelen zijn meer met onze intuïtie verbonden dan met ons denkvermogen. Bij het waarnemen van de wereld om ons heen leveren onze zintuigen ons materiaal. Dit kunnen we met ons verstand duiden met behulp van taal, maar ook met onze intuïtie door middel van symbolen en rituelen. De kabbalistische mystiek is samengevat in een symbolensysteem dat we kennen als de levensboom, de Ets Chaim. Deze levensboom is een in symbolen vervat model voor scheppingsprocessen. Het belangrijkste scheppingsproces waar een mens mee te maken krijgt is het ontplooien van gegeven mogelijkheden in de eigen levensloop. Daarom kan aan de wijsheid die in de kabbalistische levensboom symbolisch vervat ligt, inspiratie worden ontleend om het eigen leven creatief gestalte te geven. Dit ‘creatief leven’ wordt door de kabbalisten gezien als het leveren van een bijdrage aan de schepping.
Healing technieken
Vanuit dit scheppende principe kun je genezing tot stand brengen. Hiervoor zijn technieken ontwikkeld die aangeduid worden met de term ‘healing’, omdat dit iets anders is dan genezen in de gebruikelijke betekenis die er in de geneeskunde aan gegeven wordt.
Er bestaan uiteenlopende technieken voor healing, stammend uit diverse culturen. Het bekendste voorbeeld hiervan is het handopleggen. Men kan hiervoor een natuurlijke begaafdheid hebben, zodat de genezende invloed als vanzelf ontstaat, wanneer de healer daar zijn intentie op richt. Mensen die deze begaafdheid in hoge mate hebben noemt men natural healers. Maar iedereen heeft dit vermogen in zich en kan het verder ontwikkelen. Simpele aanwijzingen daarvoor zijn bijvoorbeeld dat iemand meteen een hand legt op een pijnlijke plek of een bezeerde plek wrijft. Menselijke handen hebben de behoefte en het vermogen te geven en te helen.
Ideale combinatie met homeopathische middelen
Kabbalistic healing is ontworpen door Jason Jinen Shulman (www.kabbalah.org) en berust op non-dualistische inzichten uit het Boeddhisme en de Kabbalah. Bij deze techniek roept de healer in zichzelf symbolische bewustzijnsinhouden op en deelt die met degene die de healing ontvangt zodat deze ze kan gebruiken voor het eigen kreatieve levensproces en herstel. Deze symbolische inhouden zijn ontleend aan de kabbalistische symboliek van het scheppingsproces, zoals dat in de levensboom vervat ligt. Deze healings onderscheiden zich van andere healingmethoden, doordat niet gewerkt wordt in het energiesysteem van de mens, waar de chakra’s en de auralagen zich bevinden, maar in een domein waar de informatie is opgeslagen die door het energiesysteem wordt overgedragen aan het lichaam. Het zijn bijzonder krachtige en weldadige healings die een bijdrage leveren aan het herstel van velerlei lichamelijke en niet-lichamelijke klachten. Voor mij vormen ze een ideale combinatie met homeopathische middelen. Zowel homoepathische middelen als kabbalistische non-duale healings voorzien ons bewustzijn van informatie waarmee betere oplossingen voor het scheppende levensproces kunnen worden gevonden.